အာဏာရူးမွှေလို့ ဒုက္ခပင်လယ်ဝေရတဲ့ တိုင်းပြည်

 အာဏာရူးမွှေလို့ ဒုက္ခပင်လယ်ဝေရတဲ့ တိုင်းပြည်

 ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီလကစလို့ အလားအလာကောင်းတွေနဲ့ ရှေ့ကို ချီတက်နေတဲ့နိုင်ငံဟာ တခါထဲ နောက်ပြန်လန်ကျသွားတာ အားလုံးအသိပါပဲ။ မဖွယ်မရာ မမှန်မမှန်မကန်အကြောင်းပြချက်တွေနဲ့ အာဏာထသိမ်းတာဟာ အာဏာရူးလို့ဆိုတာကလွဲပြီး အခြားဘာမှမဟုတ်ကြောင်း တတိုင်းပြည်လုံးက သိနေကြတာပါပဲ။ ဒါပေမယ့် သူတို့ထင်မှတ်မထားတာတွေက ဆက်တိုက်ဖြစ်လာပါတယ်။ အဲဒါကတော့ လူငယ်တွေနဲ့ ပြည်သူတရပ်လုံးရဲ့ အုံကြွဆန့်ကျင်မှုတွေပါပဲ။ ဒီအုံကြွမှုတွေလောက်နဲ့ စစ်တပ်ဟာ နောက်ပြန်လှည့်မှာမဟုတ်မှန်း သိလာတဲ့အခါ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးပါ ဆင်နွှဲလာကြရတာဖြစ်တယ်။ မြေပြန့်လူငယ်တွေရဲ့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးက ဆယ်စုနှစ်များစွာ ဆင်နွှဲလာတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးများနဲ့ ပေါင်းစပ်မိလာချိန်မှာတော့ တော်လှန်ရေးဟာ တဆင့်ပြီးတဆင့် မြင့်တက်လာလိုက်တာ အခုတော့ စစ်အုပ်စုပြုတ်ကျရှုံးနိမ့်သွားနိုင်တယ် ဆိုတဲ့အဆင့်အထိရောက်လာတာဖြစ်တယ်။ 

        

အဲတော့ဒီကာလအတွင်း မအလ ဘာလုပ်ခဲ့ပါသလဲ။ စစ်ကိုင်းမကွေးမှာ ရွာတွေမီးရှို့တွေ့သမျှ လူသတ် လုယက် မုဒိမ်းကျင့် စတာတွေ တွင်တွင်ကြီး လုပ်လာတာဖြစ်တယ်။ ခုဆိုရင်တနိုင်ငံလုံး မီးရှို့ခံရတဲ့ အိမ်ခြေ ၁သိန်းကျော် သွားပါပြီ။ ဒီထဲမှာ စစ်ကိုင်းတိုင်းတခုထဲ အိမ်ခြေ ၈သောင်းနီးပါးမီးရှို့ခံရတာပါ။ သေဆုံးသတ်ဖြတ်ခံရတဲ့ အရပ်သားအရေအတွက်က သောင်းဂဏန်းရှိနေပါပြီ။ အစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်ခံရမှုချည်းပဲ ၃ နှစ်အတွင်း အကြိမ် ၅၀ ထက်မနည်း ဖြစ်ပွားခဲ့တာပါ။ အတိအကျပြောရရင် အာဏာစသိမ်းချိန်ကစလို့ ၂၀၂၄ ဇူလိုင်လအထိ အစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်မှု အကြိမ် ၅ရ ကြိမ်မှာ လူပေါင်း ၁၂၂၄ ဦးအထိသေဆုံးခဲ့တာဖြစ်တယ်။ အသေအပျောက်အများဆုံးက ၂၀၂၃ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၁ ရက်နေ့တုန်းက စစ်ကိုင်းတိုင်း ကန့်ဘလူမြို့နယ် ပဇီကြီးကျေးရွာ ဗုံးကြဲသတ်ဖြတ်မှု ဖြစ်စဥ်က လူအသေအပျောက်အများဆုံး ဖြစ်ခဲ့ပြီး အမျိုးသမီးနဲ့ ကလေးသူငယ် ၆၂ ဦးအပါအဝင် စုစုပေါင်း ၁၇၄ဦး သေဆုံးခဲ့တာပါ။ ဒါတွေက ဘယ်လိုမှ မေ့ပျောက်လို့မရ ခွင့်လွှတ်လို့မရတဲ့ ကိစ္စတွေပါပဲ။ ဒီလို စစ်ရာဇဝတ်မှုတွေအားလုံး မအလနဲ့ ထိပ်ပိုင်းခေါင်းဆောင်တွေ တာဝန်ခံကြရမှာပါ။ ဒီတကြိမ်မှာအရင်ကလို ပြစ်မှုတွေက ကင်းလွတ်ခွင့်ရနေခဲ့တဲ့ အခြေအနေမျိုးမဟုတ်တော့ပါဘူး။ ဒီအခြေအနေတွေ အားလုံး ကုန်ဆုံးတော့မှာပါ။

       

ကံမကောင်းစွာပဲ ဒီလိုအခြေနေတွေမကုန်ဆုံးခင်မှာ မင်းဆိုးမင်းညစ် အာဏာရူး အုပ်စီးထားတဲ့ တိုင်းပြည်မှာ တောင်တရုတ်ပင်လယ်ကလာတဲ့ မုန်တိုင်း အဖျားခတ်တာကြောင့် ပြည်သူတွေ ဒုက္ခရောက်ရပြန်ပါတယ်။ မုန်တိုင်းအရှိန်ကြောင့် နပတ၊ ကရင်နီ ၊ကရင်၊ပဲခူး၊ မကွေး ၊ မန္တလေး ၊ မွန်၊ ရှမ်း နဲ့ ဧရာဝတီတိုင်းတို့က မြို့နယ် ၅၆ ခုတို့မှာ ရေကြီး ရေလျှံမှုတွေဖြစ်ခဲ့တာပါ၊ ၁၆ ရက်နေ့အထိသတင်းတွေအရ သေဆုံးပျောက်ဆုံး သူဦးရေ ၃၀၃ ဦးရှိပြီး ကျွဲနွားကောင်ရေ ၁သိန်း ၃သောင်းနီးပါးသေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် စာသင်ကျောင်း ဘာသာရေးအဆောက်အအုံ လူနေအိမ် စုစုပေါင်း ၃၆၀၀ကျော် ပျက်စီးခဲ့တယ်။ ရေဝင်နစ်မြုပ်တဲ့အိမ်ခြေက ၁သိန်း ၆သောင်းနီးပါးရှိပြီး စပါးနဲ့ သီးနှံမျိုးစုံ စိုက်ဧက ၆သိန်း ၅သောင်း နီးပါးပျက်စီးခဲ့တာပါ။ သဘာဝဘေးဒဏ်ဆိုသော်လဲ တာဝန်ယူစိတ်ရှိတဲ့ အစိုးရတွေရှိတဲ့ ဗီယက်နမ်၊ တရုတ်တို့မှာ မြန်မာလောက် လူမသေပါဘူး။ မြေပြင်ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့တွေနဲ့ ရွာခံပြည်သူတွေရဲ့ ပြောပြချက်တွေအရ သေဆုံးသူ ၁၀၀၀ ကျော်ရှိပါတယ်။ ထုံးစံအတိုင်း သာသနာပြုမင်းရူးလက်ထက် ဒီလိုဖြစ်စရာလားဆိုပြီး အသေအပျောက်စာရင်းကို အများကြီး လျော့ထားတာတောင် သေဆုံးသူက ဗီယက်နမ် ထက်များနေပါသေးတယ်။ သာသနာပြုမင်းရူးဆိုတော့ ရေဝင်တဲ့နေရာကို ဟန်ပြသွားကြည့်တာ စီးနေတဲ့ရေထဲမှာ ဖိနပ်ကိုတောင် ရေမစိုပဲ လမ်းလျောက်သွားနေနိုင်တာဖြစ်တယ်။ ပြန်ဝန်မောင်မောင်အုံး နဲ့ မြန်မာ့ရုပ်သံက ငဖားများရဲ့ ဖိုတိုရှော့တွေဖြစ်မှာပါ။ ဒီလို ဖားတတ်ပေမယ့် မိုးလေဝသသတင်းတွေကို ဝတ်ကျေတန်းကျေပဲလွှင့်ထုတ်နေပြီး ဘယ်ဒေသတွေ ဘယ်လို ရေဝင်မယ်။ ဘယ်နေရာတွေကိုကြိုရှောင်သင့်တယ်ဆိုတာတွေကို မအလ ကတော့ သူ့အာဏာတည်မြဲရေးတွက် ယတြာလိုက်ခြေနေရလို့မသိတယ်ထားအုံး အောက်ကလူတွေက သိဖို့ကောင်းတာတွေမဟုတ်လား။ မုန်တိုင်း လက်ရင်းနိုင်ငံတွေမှာ သန်းနဲ့ချီတဲ့ လူတွေကို ကြိုတင်နေရာရွှေ့ပြောင်းပေးခဲ့တာဖြစ်တယ်။ ခုတကြိမ်က နာဂစ်တုန်းကလိုပဲ အာဏာရူးတွေရဲ့ တိုင်းပြည်ကို ဗိုလ်ကျအုပ်ချုပ်ချင်တာပဲသိပြီး ကျန်တာဘာမှမသိဘူးဆိုတဲ့ပြယုဒ်တခုပါပဲ။ ရက်ရက်စက်စက်သတ်ဖြတ်ပြီး စစ်ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်တာတွေရော၊ စီမံခန့်ခွဲမှုမတတ်တာတွေပါပေါင်းရင် ပြည်သူတွေဒုက္ခခံစားရတာတွေက အလွန်များနေပါပြီ။

 

     ဒါကြောင့်ပဲ ဒီလအတွင်းမှာပဲပြုလုပ်တဲ့ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ ရဲ့ ၅၇ကြိမ်မြောက်ပုံမှန် အစည်းအဝေးမှာ မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်သောစုံစမ်းစစ်ဆေးမှု ယန္တယား (IIMM) အကြီးအကဲက အစီရင်ခံစာတင်သွင်းရာမှာ " မြန်မာနိုင်ငံတွင်စစ်တပ်က ကျူးလွန်နေသော ကြောက်မက်ဖွယ်ရာ ရာဇဝတ်မှုများအပါအဝင် အကြမ်းဖက်မှုများအဆုံးသတ်ရေး နိုင်ငံတကာ၏စကားလုံးများဖြင့် မလုံလောက်တော့ကြောင်း "ပြောဆိုသွားတာပါ၊တခုတွေ့ရတာကတော့ အစိုးရနေရာလုယူထားသူတွေက လူလိုမသိတတ်ကြပေမယ့် ပြည်သူတွေက ပြည်သူအချင်းချင်းကူညီကြတာတွေကိုတော့ အများအပြားတွေ့မြင်နေကြရတာဖြစ်တယ်။ ထမင်းတထုပ် ရေတမှုတ်ကအစ အဝတ်အထည်၊ အိမ်သုံးပစည်းတွေကအစ တတ်နိုင်သလောက် ရပ်နီးရပ်ဝေးမကျန် ဝိုင်းဝန်ကူညီနေကြတာတွေ တွေ့မြင်နေရတော့ ငါတို့မှာ ငါတို့ပဲရှိတယ်ဆိုတဲ့စကားကိုပဲ သတိရစေပါတယ်။ ငါတို့အားနဲ့ ငါတို့ပဲ တော်လှန်ရေးကို ဒီအခြေအနေရောက်အောင်တွန်းတင်ခဲ့တာ၊ အခုလည်းဘယ်လို သဘာဝဘေး လူလုပ်ဘေးမဆို ငါတို့အားနဲ့ငါတို့ပဲ ဖြေရှင်းကြရမှာက အာဏားရူးအုပ်ချုပ်တဲ့နေရာမှာ ဘဝပေးအသိဖြစ်လာပါပြီ။ ဒီအသိစိတ်နဲ့ပဲ အာဏာရှင်စနစ်ကိုအပြီးတိုင်အမြစ်ဖြုတ်သုတ်သင်သွားကြရမှာပဲဖြစ်ကြောင်းပါ။

လက်ရှိစစ်ရေးအခြေအနေကို ခြုံငုံနားလည်နိုင်ဖို့ PDF Insight ကို ဖတ်ရှုပါ။

#PDFinsight